Balsam peruwiański to wydzielina patologiczna jaka uzyskuje się z uszkodzenia mechanicznego (nacięcie, opalanie) kory drzewa woniawca balsamowego. Na co taki balsam stosować i jak?

W Europie po raz pierwszy pojawił się balsam peruwiański w XVI wieku, uznano go za panaceum na wszelki skórne dolegliwości. Wygląda niezbyt zachęcająco – to ciemnobrunatna nie za gęsta ciecz o gorzkawo ostrym zapachu, ciut przypomina wanilię. Balsam uzyskuje się z drzewa woniawca balsamowego, rosnącego w Ameryce Południowej. Jako ciekawostka, w XVI wieku ówczesny papież, poznawszy moce balsamu zabronił ścinania woniawca.

Działanie balsamu to przede wszystkim działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, odkażające, przeciwgrzybicze i przeciwpasożytnicze. Balsam wykorzystuje się jako środek przyspieszający gojenie ran, regenerujący naskórek, przy leczeniu odleżyn, odmrożeń, oparzeń. Stosować można go także przy wszelkich łuszczycach i świądzie, hemoroidach a nawet w walce z łysieniem. Najczęściej to farmaceuci wykorzystują balsam peruwiański do wykonywania leków choćby maści Mikulicza posiadającej działanie przeciwbakteryjne, przeciwpasożytnicze, pobudza ziarninowanie ran. Maść stosuje się zazwyczaj w dermatologii i chirurgii na owrzodzenia, przewlekłe rany, które trudno się goją (poza balsamem składnikiem maści jest azotan srebra i wazelina żółta).

Balsam znalazł też miejsce w przemyśle farmaceutycznym, ale i spożywczym (występuje w gotowych deserach czy ciastkach, czekoladach, winach, herbatkach aromatyzowanych), produktach dla dzieci (zasypki, chusteczki jednorazowe).

Balsam peruwiański używany jest jako dodatek do kremów, mydeł, past do zębów, leków dentystycznych czy syropów przeciwkaszlowych (zwykle jako środek zapachowy).

Należy zwracać uwagę na skład powyższych produktów, bo mimo wielu zalet balsam jest dość silnym alergenem. Jak objawia się alergia na składniki balsamu (octan benzylu, kwas cynamonowy, kwas benzoesowy)? Głównie pojawia się w postaci pokrzywki, zmian skórnych ale i alergii pokarmowych (biegunka, wymioty, ból brzucha, nudności). Reakcje nie zagrażają życiu, ale są uciążliwe. Sposobem na uniknięcie reakcji alergicznych jest testowanie produktu zawierającego w składzie balsam, a to dość pokaźna lista. Głównie to czekolada nadziewana, ostre sosy, wina, likiery, gumy do żucia, kremy do pielęgnacji twarzy i ciała, pasty do zębów, płyny higieny intymniej, żele do mycia twarzy, szampony, pomadki i inne kolorowe kosmetyki, balsamy z filtrem UV, dezodoranty, kosmetyki dla dzieci, proszki i płyny do prania, do naczyń, do łazienek i kuchni, olejki zapachowe, kadzidełka, odświeżacze powietrza i wiele innych zawierających benzoesan sodu.